روانشناسان از گذشته تاکنون مطالعات زیادی بر روی یادگیری زبان دوم انجام دادند. طبق گزارش دو روانشناس زبانشناسی در کرنل، به این نتیجه رسیدند که یادگیری زبان دوم برای ذهن کودکان مفید است.
در گذشته نگرانی‌های زیادی در این مورد وجود داشت که یادگیری زبان دوم باعث سردرگمی زبان، تاخیر زبان یا نقص شناختی نمی‌شود، اما مطالعات جدید این نگرانی‌ها را نقض می‌کند.
در واقع، طبق مطالعات انجام شده در آزمایشگاه اکتساب زبان کرنل (CLAL)، کودکانی که زبان دوم را یاد می‌گیرند، بهتر از کودکانی که فقط یک زبان را می‌آموزند می‌توانند توجه و تمرکز خود را با وجود محرک‌های بیرونی حفظ کنند.
باربارا لاوست، متخصص روانشناسی رشد و زبان شناسی و مدیر CLAL، به همراه همکار خود، سوجین یانگ، محقق فوق دكترا در آزمایشگاه، عنوان کردند که توانایی یادگیری زبان دوم، “مسئول فرایندهای شناختی انتخابی و آگاهانه است”. این کار به فرزندان ما برای رسیدن به اهدافشان در آینده و خلاص شدن از حواس پرتی کمک شایانی کرده و نقشی اساسی در آمادگی تحصیلی و موفقیت در محیط مدرسه دارد.
به عبارت دیگر، به اعتقاد لاوست: دو زبانه شدن باعث دستیابی به مزایای شناختی می‌شود و این مزایای شناختی می‌تواند به موفقیت تحصیلی آینده کودک کمک کند.
به اعتقاد این محققان موثرترین راه برای یادگیری زبان دوم، قرار دادن کودک خردسال در موقعیت‌هایی است که زبان دوم آنها را احاطه کرده است. یانگ که هم اکنون دانشجوی فوق دکترا در دانشگاه تورنتوست می‌گوید: “ما دریافتیم که کودکان در یک شرایط غوطه وری، به نحوی یک زبان دوم را یاد می‌گیرند که میزان موفقیت کلی دانش گرامری آنها، مشابه یک انگلیسی زبان بومی است.” آنها می‌گویند که کودک هرچه زودتر زبان دوم را یاد بگیرد، احتمال اینکه با سرعت بالاتری به مهارت‌های بومی زبان مورد نظر برسد، بیشتر است.
لاوست که بیش از 30 سال در مورد فراگیری زبان در کودکان خردسال، در بیش از 20 زبان و فرهنگ مختلف، تحقیق کرده است، به مطالعه اینکه چه جنبه‌هایی از یادگیری زبان تحت تاثیر مسائل زیست‌شناختی و ژنتیکی و کدام یک از آنها تحت تاثیر محیط و یادگیری است پرداخته است. علاوه بر این، او به اینکه بهتر است که چه وقت و چگونه فراگیری زبان آغاز شود و چگونه کسب چندین زبان بر رشد شناختی در کودکان تأثیر میگذارد تحقیق کرده است.
این مجموعه از پروژه‌های چند زبانه، همراه با بسیاری از نتایج تحقیقات از آزمایشگاه‌های دیگر در سراسر جهان، تأیید می‌کند که کودکان می‌توانند بیش از یک زبان یاد بگیرند و حتی در شرایط غوطه‌وری در یک زبان، این کار به صورت طبیعی انجام خواهد شد و نتایج بهتری خواهد داشت.
اما واقعا چرا ما به دنبال این هستیم که کودکان خردسال زبان دوم را بیاموزند در حالی که آنها بر یادگیری زبان اصلی خود متمرکز هستند؟
در بسیاری از مطالعات روانشناسی، روانشناسان کودک و زبانشناسی به این نتیجه رسیدند که بین سنین 0 تا 3 سالگی، مغز کودکان خردسال به‌طور منحصر به فردی برای یادگیری زبان دوم مناسب است زیرا در این سنین، مغز در انعطاف‌پذیرترین حالت ممکن خود قرار دارد.
در حقیقت، نوزادانی که در معرض دو زبانگی بودند، در تشخیص زبان از همان 6 ماهگی، عملکرد بسیار خوبی داشتند، به عبارت ساده‌تر آنها می‌توانند به همان راحتی که راه رفتن و زبان مادری خود را یاد گرفتند، زبان دوم را نیز بیاموزند. یادگیری زبان دوم به هیچ عنوان بر زبان مادری کودک تأثیر منفی نمی‌گذارد. در بزرگسالی، ما باید قوانین و دستورالعمل‌های دستور زبان را در نظر بگیریم، اما کودکان خردسال به‌راحتی صداها، ساختارها، الگوهای تلفظ و قوانین زبان دوم را فرا می‌گیرند.
کودکان دو زبانه همچنین در حل انواع خاصی از معماهای ذهنی مهارت بیشتری دارند. مطالعه‌ای که در سال 2004 توسط دو روانشناس به نام‌های الن بیالیستوک و میشل مارتین-ری نشان داد که جوانان دوزبانه در تقسیم اشیا بر اساس شکل و رنگ در مقایسه با همسالان تک زبانه خود که هنگام اضافه شدن ویژگی دوم (مرتب سازی بر اساس شکل) تلاش می‌کردند، موفقیت بیشتری داشتند. این مطالعات نشان می‌دهد که تجربه دوزبانگی مرکز فرماندهی مغز را بهبود می‌بخشد و توانایی برنامه ریزی، حل مشکلات و انجام سایر وظایف ذهنی را تقویت می‌کند. این وظایف شامل جابجایی توجه از یک چیز به چیز دیگر و در ذهن داشتن اطلاعات، مانند به خاطر سپردن یک سری از دستورالعمل‌ها هنگام آماده شدن برای مدرسه در صبح یا برای بزرگسالان رانندگی با ماشین است.
اگرچه یادگیری زبان دوم برای کودکان خردسال آسان‌تر است، اما برای نوجوانان نیز مزایایی دارد. محققان دریافتند جوانانی که به دو زبان صحبت می‌کنند، در تست‌های توجه عملکرد بهتری داشته و در مقایسه با کسانی که فقط به یک زبان صحبت می‌کنند تمرکز بهتری دارند.
به گفته کاپا و کلمبو در سال 2013، افراد دو زبانه سریعتر یا دقیق‌تر از همتایان یک زبانه خود به سوالات پاسخ می‌دهند و در طول سخنرانی تمرکز بهتری داشته و اطلاعات مربوطه را به‌راحتی به خاطر می‌سپارند. این بیشتر به دلیل تمرینی است که مغز ما هنگام تصمیم‌گیری در مورد نحوه برقراری ارتباط بین یک زبان و زبان دیگر انجام داده است.
به اعتقاد بسیاری از رواشناسان، یادگیری زبان دوم می‌تواند شخص را از آلزایمر نیز محافظت کند. مطالعات اخیر مغز نشان داده است که بعد از ابتلا به آلزایمر، مغز افراد دوزبانه عملکرد بهتر و طولانی‌تری دارند. در مجموع و به‌طور میانگین، این بیماری در یک شخص دو زبانه در مقایسه با یک شخص یک زبانه چهار سال به تأخیر می‌افتد.
از این نترسید که یادگیری دو زبان، کودک شما را گیج و یا باعث حواس پرتی او شود. به خاطر داشته باشید که مغز آنها انعطاف‌پذیر بوده و مهارت‌های یادگیری زبان دوم آنها غیر قابل اندازهگیری است. کودکان دوزبانه یاد می‌گیرند که یک شی همانطور باقی می‌ماند حتی اگر این شی در زبان دیگری نام دیگری داشته باشد (پایداری شی = اصطلاحی تخصصی در روانشناسی کودک و رشد). به عنوان مثال، یک پا در انگلیسی و همچنین فرانسه پا باقی می‌ماند. علاوه بر این، مطالعات به دفعات نشان داده است که یادگیری زبان خارجی مهارت‌های تفکر انتقادی، خلاقیت و انعطاف‌پذیری ذهن را افزایش می‌دهد.
این مقاله توسط دانشگاه دولتی میشیگان منتشر شده است. برای اطلاعات بیشتر به https://extension.msu.edu مراجعه کنید.