زبان عربی یکی از زبانهای متداول در جهان است که بیش از 400 میلیون نفر روزانه از آن استفاده می کنند. زبان عربی نقش مهمی در دانش داشته و باعث گسترش علوم و فلسفه یونان و روم در اروپای رنسانس شده است. این زبان امکان گفتگوی فرهنگها را در امتداد جاده های ابریشم ، از سواحل هند تا شاخ آفریقا فراهم کرده است.
زبان عربی معمولاً در میان شش زبان برتر مهم جهان قرار دارد. این زبان ، به عنوان زبان کتاب مقدس اسلام، قرآن ، در سراسر جهان اسلام نیز به طور گسترده مورد توسط بیش از 1.7 میلیارد نفر در جهان مورد استفاده قرار می گیرد.
مروری بر تاریخچه و انواع زبان عربی
زبان عربی یکی از رایج‌ترین زبانهای دنیاست که در بسیاری از کشورها از شمال تا جنوب و غرب تا شرق گسترده است و گویشهای مختلفی را در بر می‌گیرد. ریشه این زبان به صدها سال پیش باز می‌گردد ، در قرن سیزدهم تا یازدهم قبل از میلاد که اقوامی صحرا نشین به نام سامیان (سام فرزند نوح پیامبر) در شبه جزیره عربستان کنونی سکنی گزیده و به زبان سامی صحبت می‌کردند. در واقع عربی، بزرگترین شاخه از زبان سامی است. تمدن‌های بزرگ و کوچک در خلال مهاجرت این افراد شکل گرفتند که برحسب محل و نحوه زندگی، زبان و گویشهای متفاوتی با یکدیگر را به خود اختصاص دادند، اما در نهایت تمامی آنها ریشه سامی داشتند. این تمدن‌ها شامل بابلی، آرامی، کنعانی، عبری و سومری می‌شدند که برحسب موقعیت آنها نسبت به جزیره العرب به سه دسته شرقی (بابلی و آشوری)، غربی (کنعانی، عبری و آرامی)، و جنوبی (عربی و حبشی)، تقسیم می‌شدند.. تقسیم‌بندی‌های مهم زبان عربی، به قبل از اسلام و بعد از اسلام برمی گردد. در زمان‌های قبل از اسلام زبان عربی به دو شاخه عربی جنوبی و عربی شمالی تقسیم می‌گردید. یمن کنونی، محلی بود که زبان عربی که امروزه می‌شناسیم در آن صحبت می‌شد و با مصریان باستان و همچنین تمدن فنیقی در ارتباط بود. این زبان ، با ظهور اسلام کم‌کم به دست فراموشی سپرده شد و زبان عربی شمالی که پایه و اساس عربی امروزی است و به عنوان عربی کلاسیک (عربی قرآنی) شهرت دارد، در سرتاسر عربستان غالب شد.
عربی کلاسیک
قبل از اسلام ، لهجه های متعددی از زبان عربی در سراسر شبه جزیره صحبت می شد. این قبایل تنها زبانهای مشترکی در نوشتن داشتند.
در قرن 7 میلادی که قرآن نوشته شد، هفت گویش عربی متمایز وجود داشت: قریشی ، تمیمی ، هاتیل ، آزاد ، ربیع ، هوازن و سعد بن بکر. تفاوت آنها فقط در تلفظ بود نه در دستور زبان. اگرچه قرآن در همه آنها نوشته شده است ولی قریشی به غالب ترین گویش تبدیل شد.
با گسترش فتوحات اسلامی در خاورمیانه ، شمال آفریقا و آسیا ، تعداد بیشتری از مردم به زبان عربی صحبت می کردند. نیاز به استاندارد سازی زبان به طور فزاینده ای وجود داشت. بنابراین ، آنها در تلاش برای جهانی تر ساختن زبان عربی ، واژگان جدیدی را معرفی کردند و قوانین دستوری را تنظیم کردند.
عربی استاندارد امروزی
این شکل مدرن عربی اساساً اقتباسی از زبان عربی کلاسیک برای دوران مدرن است. این زبان کتاب ، تلویزیون ، آموزش و شرایط رسمی است. هر عرب زبان این شکل عربی را می داند. اما ، برای گفتار روزمره استفاده نمی شود. عربی استاندارد در سراسر جهان عرب کم و بیش یکسان است ، در حالی که تفاوت های زیادی بین گویش های مختلف محاوره ای وجود دارد. در واقع ، برخی از اختلافات به قدری زیاد است که بسیاری از گویش ها از یکدیگر قابل درک نیستند.
گویش های محاوره ای عربی معمولاً فقط زبانهای گفتاری هستند. اعراب در همه تعاملات روزمره خود از زبان محاوره ای استفاده می کنند ، اما ، وقتی با یک وضعیت روبرو می شوند که خواستار تشریفات بیشتر باشد ، عربی استاندارد مدرن را انتخاب می کنند.
انواع گویش ها
زبان عربی محاوره ای شامل گویشهای بی شماری است که برخی از آنها از یکدیگر قابل درک نیستند. اصلی ترین گروه های گویشی عبارتند از عربستان ، عراق ، سوریه ، مصر و شمال آفریقا. به استثنای گویش الجزایر ، همه گویش های عربی به شدت تحت تأثیر زبان عربی کلاسیک قرار گرفته اند. . در سراسر جهان حدود 30 گویش عربی متمایز وجود دارد که این گویش ها از نظر منطقه ای با هم متفاوت هستند.
به عنوان مثال ، سوری ها ، فلسطینی ها ، عربستان سعودی یا مصری ها می توانند به راحتی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند ، اما در ارتباط با مراکش یا الجزایر که تحت تأثیر بیشتر از فرانسه و دیگر کشور های غربی بودند، به مشکل بیشتری برخواهند خورد.
کشورهایی که به عربی صحبت میکنند
بیش از 300 میلیون عرب زبان در سراسر جهان زندگی می کنند ، اگرچه آنها بیشتر در منطقه ای زندگی می کنند که در خاور میانه و شمال آفریقا گسترش یافته است. این زبان همچنین یکی از شش زبان رسمی سازمان ملل است. عربی زبان رسمی 22 کشور شامل الجزایر ،بحرین ، چاد ، کومور ، جیبوتی ، مصر ، عراق ، اردن ، کویت ، لبنان ، لیبی ، موریتانی ، مراکش ، عمان ، قطر، عربستان سعودی ، سومالی ، سودان ، سوریه ،تونس ، امارات متحده عربی ، یمن است.
الفبا عربی
الفبای زبان عربی شامل 28 حرف زیر می باشد:
برخی نکات درباره زبان عربی
# زبان عربی، یک سیستم منحصر به فرد برای ساخت لغت دارند که در آن از سه حرف به عنوان ریشه استفاده میشود. این سه حرف، درون قالب هایی موسوم به باب فعل قرار میگیرند و اشکال مختلف فعل را میسازند.
به عنوان مثال، اگر سه حرف ریشه فعل “د-ر-س” باشد و بخواهید از این ریشه، اسم بسازید. آن را درون یکی از قالب ها میگذارید و مثلا کلمه “دروس” را میسازید. استفاده از این سیستم ریشه می تواند سودمند باشد و زیبایی آن این است که عمق معنایی و احساسی را منتقل می کند که با بسیاری از زبانها مطابقت ندارد.
# اسامی در زبان عربی به “مذکر” ، “مونث” و “خنثی” و افعال به “مفرد” و “جمع دونفر” و “جمع بیش از سه نفر” تقسیم بندی میشوند.
# یکی ازتفاوت های بین زبان عربی و زبان فارسی این است تلفظ حروف در ان از اهمیت بسیار برخوردار است. مثلا حروف ظ ، ز ، ذ و ض در فارسی مانند حرف ز تلفظ میشود ولی در عربی هر یک از حروف تلفظ خاص و منحصر به فردی دارد.
# کلمات بسیاری از زبان عربی به زبان های انگلیسی و دیگر زبان ها وارد شده مانند الکل ، جبر ، الگوریتم ، قلیایی ، (مقاله “al” در عربی به معنای “the” است) قهوه ، پنبه ، غول ، ، لیمو ، ، مجله ، شربت ، پرتقال و موارد دیگر. بسیاری از طریق زبان سوم به انگلیسی وارد شدند مانند : دریاسالار از طریق زبان فرانسوی ، آیت الله از طریق فارسی و موارد دیگر.
# بیش از صد ستاره در آسمان با نام های عربی وجود دارد.
# در ریاضیات ، حرف “x” که عددی ناشناخته را نشان می دهد در واقع از کلمه عربی “شی” یا “چیز” در فارسی نشأت گرفته است. سرانجام در اسپانیا به “xay” ترجمه شد که مخفف نهایی آن “x” شد.
# کلمه “ال” در زبان عربی به مانند کلمه “the” در زبان انگلیسی عمل می کند.
جمع بندی
در زبان عربی از بیان شفاهی گرفته تا خوشنویسی شاعرانه ، زیبایی شناسی جذابی را در زمینه های متنوعی از جمله معماری ، شعر ، فلسفه و آواز به وجود آورده است. تاریخچه زبان عربی پیوندهای غنی آن با زبان های دیگر را نشان می دهد.
روز جهانی زبان عربی از سال 2012 هر سال در 18 دسامبر برگزار می شود. این تاریخ مصادف با روزی است که مجمع عمومی سازمان ملل متحد عربی را به عنوان ششمین زبان رسمی سازمان تصویب کرد.