اسپانیا دارای یکی از قدیمی‌ترین، غنی‌ترین و متنوع‌ترین فرهنگ‌های جهان است که بر اثر هزاران سال اشغال توسط امپراتوری‌های مختلف شکل گرفته است. فرهنگ و جامعه اسپانیایی بازتاب موقعیت منحصربه‌فرد اسپانیا در تقاطع اروپا، آفریقا و مدیترانه است.

مناطق اسپانیایی فرهنگ‌های خاص خود را دارند و برخی از آنها زبان‌های رسمی خود را نیز دارند از جمله کاتالان، گالیسی، باسک و والنسی.

 اسپانیایی‌ها با منطقه محل زندگی خود و حتی با استان اصلی خود شناخته می‌شوند. بازدیدکنندگان خارجی باید نسبت به این موضوع حساس بوده و به فرهنگ‌های مختلف احترام بگذارند.

دین (به ویژه مسیحیت) نیز عامل مهمی در شکل گیری سنت‌ها و آداب و رسوم در اسپانیا است. اگر قصد سفر به اسپانیا را دارید رعایت سنت‌ها و آداب و رسوم منطقه به شما کمک می‌کند از تعطیلات خود حداکثر استفاده را ببرید.

موقعیت جغرافیایی اسپانیا

اسپانیا با نام رسمی پادشاهی اسپانیا کشوری مستقل و از اعضای اتحادیه اروپا است. مساحت این کشور ۵۰۴/۰۳۰/۰۰۰ کیلومتر مربع است که از نظر مساحت در رده پنجاه و یکم جهان قرار گرفته است. اسپانیا در شبه جزیره ایبری قرار دارد و از کوههای پیرنه به سمت جنوب تا تنگه جبل الطارق که اسپانیا را از آفریقا جدا می کند، امتداد یافته است.

این کشور بیش از ۵۰ میلیون جمعیت دارد و دارای نوزده منطقه جداگانه است. بیش از ۵۰ درصد زمین آن بالاتر از سطح دریا است و پنج رشته‌کوه بزرگ در آن وجود دارد. فرانسه و خلیج بیسکای در شمال این کشور، پرتغال در غرب و در جنوب و شرق آن نیز دریای مدیترانه قرار دارند.

فضای داخلی اسپانیا یک فلات مرتفع و خشک است که توسط رشته کوه‌ها احاطه شده است. رودخانه‌ها به سمت سواحل جاری هستند و زمین کشاورزی خوبی ایجاد می‌کنند. با این وجود فضای داخلی کشور در تابستان بسیار گرم و در زمستان بسیار سرد و خشک می‌شود و خشکسالی در این کشور شایع است.

گیاهان و درختان در سواحل شمال غربی، در گالیسیا و در امتداد خلیج بیسکای آنقدر خوب رشد می‌کنند که این منطقه را اسپانیای سبز می‌نامند. در سواحل جنوبی و شرقی اسپانیا از دشت حاصلخیز آندلس تا پیرنه، اغلب بادهای گرم به نام بادهای سیروکو می‌وزد. این بادها از شمال آفریقا سرچشمه می‌گیرند و دما را در امتداد سواحل مدیترانه معتدل‌تر از مناطق داخلی نگه می‌دارند. به طور کلی آب‌وهوا در قسمت شمالی کشور معتدل بوده و بخش مرکزی، جنوبی و شرقی دارای آب و هوای مدیترانه‌ای است.

مذهب و زبان رسمی کشور اسپانیا

مردم اسپانیا اکثراً به زبان اسپانیایی صحبت می‌کنند. زبان اسپانیایی سومین زبان رسمی جهان شناخته‌ شده است و در حدود ۳۰۰ میلیون نفر در جهان به این زبان صحبت می‌کنند. آنچه به عنوان اسپانیایی نامیده می‌شود در واقع کاستیلی(castellano) است و زبان رسمی این کشور و ۱۵ کشور دیگرمی باشد. البته شایان ذکر است که اسپانیا یک کشور چند زبانه محسوب می‌شود و به جز زبان اسپانیایی زبان‌های دیگری هم در این کشور مرسوم است که شامل زبان‌های باسکی، کاتالان و زبان گالیسی است. همچنین شاهد لهجه‌‌های مختلفی هم در مناطق مختلف اسپانیا خواهید بود.

مسیحیت کاتولیک به مدت طولانی دین و مذهب اصلی اسپانیا بود اما اکنون دین رسمی در قانون این کشور وجود ندارد. از سوی دیگر تنها مذهبی که در این کشور آموزش داده می‌شود مذهب کاتولیک است و مردم این کشور خود را مسیحی کاتولیک معرفی می‌کنند.  اکثریت اسپانیایی‌ها در حدود ۷۱ درصد کاتولیک مسیحی هستند و ۲۴ درصد مردم دین خاصی را دنبال نمی‌کنند. ۹/۴٪ نیز هیچ اعتقاد به وجود خدا ندارند و سایر مذاهب نیز ۲/۷٪ از جمعیت را تشکیل می‌‌دهند. نکته جالب اینکه بیشتر مردم این کشور به طور منظم در مراسم‌‌های مذهبی شرکت نمی‌کنند. تحقیقات نشان داده که ۵۹٪ کسانی که خود را مذهبی می‌‌دانند به ندرت به کلیسا می‌روند.

اهمیت سنت‌های مسیحی در فرهنگ اسپانیایی در بیشتر جنبه‌های زندگی روزمره مشهود است، از نام خیابان‌ها گرفته تا جشن‌های محلی، بناهای تاریخی شهر یا این واقعیت که اکثر مغازه‌ها به طورکلی در روزهای یکشنبه تعطیل هستند (فقط در فصل خرید کریسمس مغازه‌ها تمایل باز ماندن در کل آخر هفته را دارند)

باید بدانید که در اسپانیا برخلاف سایر کشورهای مسیحی، 25 دسامبر (روز کریسمس) روزی نیست که کودکان هدایایی از بابا نوئل دریافت می‌کنند یا اعضای خانواده هدایایی را مبادله می‌کنند. در عوض معتقدند که سه پادشاه هدایای کریسمس خود را در روز کتاب مقدس مجوس(6 ژانویه) برای فرزندان خوب می‌آورند. در واقع هر سال در شامگاه 5 ژانویه تقریباً همه شهرهای اسپانیا با رژه‌های خیابانی دیدنی به یادبود ورود سه پادشاه با هدایایی برای خانواده‌ها جشن می‌گیرند.

باورهای اجتماعی و آداب و رسوم

باورها و آداب و رسوم اجتماعی که در اسپانیا وجود دارد تحت تأثیر دین و سنت‌های محلی است. اسپانیایی‌ها به رفتار مودبانه معروف هستند و هنگام ملاقات و هنگام خداحافظی دست می‌دهند. هنگام برخورد با افراد مسن آنها با استفاده از عناوینی مانند don برای مردان و doña برای زنان احترام قائل می‌شوند. رفتار صمیمانه اسپانیایی‌ها یکی از خصوصیات رفتاری آنها به شمار می‌آید به گونه‌ای که در صورت دیدن یک فرد غریبه طوری با آن ها رفتار می‌کنند که گویی فرد آشنایی را دیده اند و سالها او را می‌شناسند. زنان متاهل بر خلاف دست چپ حلقه ازدواج را روی دست راست خود می‌گذارند.

اگرچه جامعه اسپانیا عمدتا محافظه کار است اما همیشه تضادهای اساسی را نشان داده است. در حالی که از جهات مختلف به عنوان یک جامعه سنتی به ویژه در مورد مذهب، اقلیت‌ها و وضعیت زنان باقی مانده است اما در مناطق دیگر کشور طی دهه های اخیر تغییرات چشمگیری را به دنبال داشته است. به عنوان مثال یکی از اولین کشورهایی بود که ازدواج‌های همجنسگرایان را در سال 2005 قانونی کرد.

اسپانیایی ها به خانوده بسیار اهمیت

 می‌دهند به طوری که پایه و اساس اصلی ساختار اجتماعی در اسپانیا را خانواده تشکیل می‌دهد.همچنین آنها به تحصیلات و آموزش رسمی خیلی اهمیت می‌دهند و ممکن است آشکارا در مورد تحصیلات شما تحقیق کنند. در عین حال تحصیلات خودرا نباید به رخ بکشید زیرا بسیاری از اسپانیایی‌ها معتقدند کسانی که در مدرسه ای با کیفیت تحصیل کرده‌اند این کار را برای تبعیض انجام داده‌اند.

نام‌گذاری افراد در این کشور بدین صورت است که در ابتدا نام کوچک و پس از آن نام‌خانوادگی پدر و بعد از آن نام‌خانوادگی مادر قرار می‌گیرد.

موسیقی، رقص و فستیوال‌ها

اسپانیا کشور فستیوال‌هاست و اسپانیایی‌ها در سراسر جهان به دلیل عشق به جشن‌ها و فستیوال‌ها معروف هستند. این فستیوال‌ها در زبان محلی با عنوان “Fiestas” شناخته می‌شوند و شامل Las Fallas می‌شود. لاس فالاس در ماه مارس در والنسیا برگزار می‌شود و بدون شک بزرگترین فستیوال در اسپانیا است که شامل رژه‌ها، آتش‌بازی و رقص است. یکی دیگر از فستیوال‌های برتر کارناوال کادیز است که هر سال 40 روز قبل از عید پاک برگزار می‌شود.

دو فستیوال غیرمعمول و مشهور اسپانیا، جنگ گوجه‌فرنگی و آزاد کردن گاوها در خیابان است. گاوبازی یکی از سرگرم کننده‌ترین تفریحاتیست که امروزه جزء سبک زندگی مردم اسپانیا نیز تلقی می‌‌شود. برگذاری این فستیوال را می‌توان به این دلیل دانست که اسپانیایی‌ها این مراسمات را به یاد کشته شدن کشیش مسیحی که بعد از مرگ به گاو وحشی بسته شد و در شهر رها شد برپا می‌کردند. جنگ گوجه‌فرنگی که در بین مردمان این کشور اهمیت زیادی دارد به La Tomatina معروف می‌باشد و در این مراسم مردم این کشور به جای استفاده از آلات جنگی مرسوم، گوجه فرنگی به یک دیگر پرتاب می‌کنند. البته آنها از گوجه‌هایی که قابل مصرف نیستند استفاده می‌کنند.

برخلاف مردم بسیاری از کشورهای اروپایی که دارای خلق و خوی سردی می‌باشند، اسپانیایی‌ها خونگرم بوده و جو شادی در پیرامون آن ها برقرار است. سالانه بیش از ۳،۰۰۰ فستیوال و جشن‌ مذهبی در اسپانیا برگزار می‌‌شود که در آن مراسمات مختلفی را برگذار می‌کنند. سبک زندگی مردم اسپانیا با تفریح و شادی گره عمیقی خورده است.

برای برگذاری این مراسمات محل به خصوصی در شهر و روستا در نظر گرفته شده است. هر جشنی که در شهرها و روستاهای اسپانیا برگذار می‌شود ممکن است چند روز تا چند هفته به طول بیانجامد و اسپانیایی‌ها معتقدند که شرکت نکردن در این فستیوال‌ها هویت اسپانیایی آن ها را سلب می‌کند. همچنین آنها همیشه از میهمانان خارجی برای پیوستن به جشن‌هایشان استقبال می‌کنند.

اسپانیا دارای صحنه موسیقی و رقص پر جنب وجوش با طیف گسترده‌ای از ژانرها از موسیقی سنتی و کلاسیک گرفته تا ژانرهای مدرن است. موسیقی و رقص به طور گسترده تحت تأثیر تنوع فرهنگی کشور با مناطق مختلف دارای سبک‌های موسیقی متمایز است. مثلاً منطقه اندلس به دلیل موسیقی و رقص فلامنکو که سبک سنتی seguidilla را در خود جای داده است، مشهور است.

منطقه آراگون به عنوان زادگاه موسیقی Jota شناخته می‌شود که در سراسر کشور محبوب است و شامل استفاده از تنبور، گیتارو (یک گیتار سنتی کوچک) ، کاستانیت (یک نوع ابزار موسیقی) و باندوریا است. رقص چوب و همچنین رقص dulzaina، از آراگون نشات گرفته است.

فلامنکو

هنر بخشی ذاتی از اسپانیا در همه اشکال آن به ویژه در رقص وجود دارد. فلامنکو شاید مشهورترین سنت اسپانیایی باشد اما اغلب آن را درست درک نمی‌کنند. فلامنکو یک رقص نیست اما گاهی اوقات در آن رقص وجود دارد. دراصل یک سبک موسیقی است که تأکید بیشتری بر گیتار، آواز و ریتم دارد تا رقص. کل ایده رقص فلامنکو کمی متناقض است: فلامنکو واقعی خودجوش و بداهه است اما رقص فلامنکو نیاز به لباس مناسب دارد یعنی باید برنامه‌ریزی شود!

فلامنکو شامل 4 مولفه اصلی است: کانت (آهنگ)، بیل (رقص)، پالماس (دستبند) و توک (نوازندگی گیتار). باید همه این اجزا را به طرز ماهرانه‌ای ترکیب کرد تا یک رقص زیبا از فلامنکو ایجاد شود و این کار آسانی نیست. رقص روی پاشنه بسیار دشوار است و ما باید از کل تیمی که یک اجرای فلامنکو موفق دارد، تشکر کنیم. در سال 2010 ، یونسکو فلامنکو را به عنوان شاهکار میراث شفاهی و ناملموس بشریت اعلام کرد.

غذا

غذاهای اسپانیایی به دلیل وجود مناطق متنوع اسپانیا یکی از متنوع‌ترین غذاهای جهان است و عمدتاً از سنت‌های اندلس، یهودی و رومی گرفته شده و بسیار شبیه غذاهای مدیترانه‌ای است. از ویژگی‌های مشترک آشپزی اسپانیایی می‌توان به استفاده از روغن زیتون اشاره کرد که اسپانیا یکی از بزرگترین تولید‌کنندگان زیتون است و همچنین استفاده از پیاز و سیر و نوشیدن شراب در طول وعده‌های غذایی است. در اکثر غذاهای تهیه شده در اسپانیا سیب زمینی، لوبیا، فلفل و گوجه فرنگی مواد اصلی غذا را تشکیل می‌دهند. یکی از غذاهای محبوب اسپانیایی Paella است. این غذای برنجی که از منطقه والنسیا می‌آید به دلیل محبوبیت زیاد، اغلب غذای ملی اسپانیا محسوب می‌شود. Paella اساساً یک غذای برنجی است که دارای لوبیا، زعفران، زیتون، ادویه‌جات، سبزیجات و گوشت یا غذاهای دریایی است. غذاهای دریایی پائلا مشهورترین آنها در بین بقیه است. پائلا اصلی در والنسیا یافت می‌شود اما رستوران‌های سراسر اسپانیا نیز آن را به مشتریان ارائه می‌دهند. اسپانیا همچنین سرآشپزهای درجه یک زیادی دارد که از جمله آنها می‌توان به سرگی کولا، ایلان هال ، پنه لوپه کاساس و کارلوس آرگوینانو اشاره کرد.

بسیاری از گردشگرانی که میهمان این کشور شده‌اند نتوانسته‌اند عادات غذایی خود را با اسپانیایی‌ها وفق دهند زیرا اسپانیایی‌ها ساعات خاصی را برای سرو وعده‌های اصلی خود دارند. به همین دلیل بسیاری از توریست‌ها و گردشگران با درهای بسته رستورانی مواجه شده و مجبور به سرو غذاهای نه چندان با کیفیت خیابانی می‌شوند. ساعاتی که اسپانیایی‌ها برای سرو سه وعده‌ی اصلی خود در نظر می‌گیرند بدین شکل می باشد: ساعت هفت صبح وقت صبحانه می‌باشد که برخی از آن ها ترجیح می‌دهند که این وعده ی غذایی را در ساعت ۸:۳۰ سرو کنند. آن ها در ساعت ۱:۳۰ ناهار و در ساعت ۱۰ شب شام خود را سرو می‌کنند.

یکی از فرهنگ‌هایی که می‌توان برای غذا خوردن اسپانیایی‌ها در نظر گرفت این است که آنها در زمان غذا خوردن مچ دستان خود را بر روی میز خود قرار می‌دهند و قبل از شروع میزبان به غذا کشیدن، مهمانان کشیدن غذا را شروع نمی‌کنند. یکی دیگر از سبک‌های غذا خوردن اسپانیایی‌ها این است که هنگام غذا خوردن چنگال بر روی چاقو قرار گرفته می‌شود.

تاپاس(Tapas)

یک میان وعده رایج در سراسر اسپانیا تاپاس است که مجموعه ای از غذاها است که به صورت سرد یا گرم در رستوران ها و بارها سرو می شود. در اصل «تاپاس» یک نوع غذا نیست بلکه به نحوه خوردن آن که لقمه‌‌های کوچک را در برمی‌‌گیرد اطلاق می‌‌شود. در واقع تاپاس می‌تواند هر چیزی باشد.

اسپانیایی‌هاچه در شهر و چه در روستا زندگی کنند همیشه عصرونه هنگام ملاقات با دوستان با نوشیدنی تاپاس سرو می‌کنند و برای همراهی با نوشیدنی‌ها آنها نیز تاپاس دارند. این فرهنگ تاپاس منحصر به اسپانیا و برخی از کشورهای آمریکای لاتین است.

گاوبازی(Corrida De Toros)

گاوبازی مهمترین ورزشی که در اسپانیا بسیار معروف و برای برخی نفرت‌انگیز است. گاوبازی از گذشته‌های دور در فرهنگ اسپانیا بوده است. در این ورزش، 3 ماتادور با گاو نر تا پای جان مبارزه می‌کنند و دارای 3 مرحله است که مرحله سوم آن مرحله مرگ می‌باشد. اگر ماتادور موفق شود گاو را به طرز ماهرانه‌ای بکشد، به او اجازه داده می‌شود تا گوش گاو را به عنوان جایزه این پیروزی به خانه ببرد. مردم دائماً در مورد گاوبازی و این که چقدر قانونی یا عادلانه است بحث می‌کنند اما در بیشتر اسپانیا همچنان به عنوان یک ورزش هفتگی انجام می‌شود.

غول فوتبال جهان

فوتبال محبوب‌ترین ورزش در اسپانیا و لیگ فوتبال محلی معروف به لالیگا “بهترین مسابقات فوتبال جهان” است. لالیگا دارای تیم‌های معروف فوتبال جهان مانند رئال‌مادرید و بارسلونا است و ستاره های فوق العاده‌ای مانند کریستیانو رونالدو و لیونل مسی در باشگاه‌های فوتبال اسپانیا بازی می‌کنند.

تیم ملی فوتبال اسپانیا بازیکنان زیادی در سطح جهانی دارد و به قهرمانی خود در جام جهانی 2010 می‌بالد.

پوشش

لباسهایی که در اسپانیا پوشیده می‌شوند هم سنتی و هم مدرن هستند. اسپانیایی‌های جوان به ویژه شهری‌ها، لباس‌هایی با استایل غربی مانند شلوار جین و سارافان می‌پوشند. با این حال انواع مختلفی از لباس از فرهنگ سنتی اسپانیایی وجود دارد که هنوز هم قابل مشاهده است که شامل Zamarra، یک کت بلند ساخته شده از پوست گوسفند است. بارتینا(Barretina)، یک کلاه سنتی مردانه محبوب در کاتالونیا. Traje de Flamenca، یک لباس بلند که زنان اندلس می‌پوشند. و Sombrero cordobés ، یک کلاه لبه دار که معمولاً در اندلس استفاده می‌شود.

 لباس‌‌های مردان و زنان اسپانیایی دارای تزئینات و زیبایی‌‌های خاصی است هرچند این نوع لباس‌‌ها در فرهنگ فعلی وجود ندارد اما می‌‌توان آن‌ را در جشن‌‌ها و فستیوال‌‌ها مانند مراسم گاوبازی و رقص‌‌های مختلف سنتی اسپانیا مشاهده کرد. حتی امروزه گفته می‌‌شود که اسپانیایی‌‌ها لباس‌‌های سنتی را به لباس‌‌های امروزی بیشتر ترجیح می‌‌دهند.

استراحت بعدازظهر یا Siesta

سیستا به چرت‌های بعدازظهر گفته می شود و همه در اسپانیا آن را دوست دارند. هر بعد از ظهر بین ساعت ۱ تا 5 ، همه مغازه‌ها، ادارات دولتی و دفاتر محلی به دلیل صرف ناهار و چرت زدن تعطیل هستند. اسپانیایی‌ها احساس می‌کنند که چرت زدن کاملاً ضروری است و به هیچ‌وجه برای هیچ کاری آن را از دست نمی‌دهند.

چند نکته جالب توجه دیگر در مورد اسپانیایی‌ها

• هنگامی که دو نفر اولین بار همدیگر را می‌بینند و آشنا می‌شوند معمولاً فقط با هم دست می‌‌دهند اما بعد از دوستی بیشتر ممکن است همدیگر را در آغوش کشیده یا روی شانه هم بزنند.

• زنان اسپانیایی معمولاً با  یکدیگر رو بوسی کرده و اول از سمت چپ شروع می‌کنند.

• بسیاری از مردان موقع دست دادن از دو دست خود استفاده کرده و دست چپ را روی ساعد راست فرد روبه‌رو قرار می‌‌دهند.

• انعام دادن در اسپانیا مخصوصاً برای شام‌های ارزان قیمت رایج نیست.

• زمانی که به خانه یک اسپانیایی دعوت شدید می‌‌توانید با خود شکلات، شیرینی، کیک یا گل و نوشیدنی برای میزبان به همراه ببرید.

• هنگام دعوت به میز غذا تا زمانی که به شما گفته نشده منتظر بمانید. ممکن است صندلی خاصی را برای شما درنظر گرفته باشند.

• سیگار هنوز در اسپانیا بسیار محبوب است و 22 درصد از مردم اسپانیا روزانه سیگار می‌کشند.

• هیچ قانونی علیه برهنگی در اسپانیا وجود ندارد.

• یکی از حقایق عجیب در مورد اسپانیا این است که رانندگی با دمپایی غیرقانونی است.

در واقع رانندگی با هر نوع صندل که در پشت مچ پا بند نداشته باشد غیرقانونی است و رانندگی پابرهنه نیز غیرقانونی است.

کلام آخر

فرهنگ و سنت‌‌های اسپانیا، بسیار غنی و متنوع است. سبک زندگی مردم و زیبایی‌‌های طبیعی، توریست‌‌های زیادی را جذب این کشور می‌کند. تقریبا ۵۰ میلیون نفر سالانه از اسپانیا دیدن می‌کنند که آن را جزو ۵ کشور توریستی برتر قرار داده است.

از نوع لباس‌‌ها و موسیقی و رقص و فستیوال‌ها به راحتی متوجه خواهید شد که چرا فرهنگ اسپانیا رنگارنگ‌‌ترین و متنوع‌‌ترین فرهنگ است. مردم خونگرم اسپانیا‌، هیجان و انرژی گاوبازی و زیبایی خیره‌کننده‌ی فلامنکو فقط بخشی از تجربه‌‌های فرهنگی است که می‌‌توانید از آنها در سفر به اسپانیا لذت ببرید. با تنوع در فرهنگ، سنت‌‌ها و زیبایی بی‌‌نظیر محیط و مردم، اسپانیا ترکیب عجیبی از روزگار قدیم و زرق برق روزگار مدرن است.