تقریباً میتوان کفت که والدین واحدی را پیدا نمیکنیم که نگران آینده و پیشرفت فرزند خود نباشد و نخواهد بهترین آموزش زبان انگلیسی را برای او فراهم کند.
یادگیری زبان دوم به غیر از اینکه باعث افزایش اعتمادبنفس کودکان میشود، باعث تقویت ارتباطات آنها، باعث موفقیت بیشتر در برنامههای مدرسه، بهبود مهارتهای حل مسئله میشود. کسانی که زبان دوم را یاد میگیرند قادر خواهند بود که با فرهنگ کشورهای دیگر نیز آشنا شده و درک بهتری نسبت به جهان پیرامون خود داشته باشند.
علاوهبر اين ،کسانی که تا حد زیادی بر زبانهای خارجی مسلطند، در رقابتهای شغلی، فرصتهای بیشتری برای بدستآوردن جایگاههای شغلی بهتر دارند و در سطح بينالمللی با موفقیت بیشتری عمل میکنند.
واقعیت این است که دقیقاً سن مشخصی برای یادگیری زبان جدید وجود ندارد که کودکان یادگیری انگلیسی را شروع کنند، زیرا هر کودک، شخصی جداگانه بوده و شخصیت و تواناییهای خاص خود را دارد. نظرات و کارشناسیها در مورد حدود سنی مناسب در کودکان برای شروع یادگیری یک زبان خارجی نیز متفاوت است. به گفتهی بعضی از معلمان، کودک باید از سنین پایین یادگیری زبان انگلیسی را شروع کند، به اعتقاد عدهای سه سالگی سن مناسب و به گفتهی گروهی دیگر، بهترین زمان برای شروع یادگیری زبان انگلیسی بین 5 تا 7 سالگی است.
در ادامه به بررسی بیشتر این موضوع میپردازیم.
بهترین زمان یادگیری؟
تا دهه 1990 بسیاری از والدین آمریکایی از ترس گیج کردن فرزندان کوچک خود، از آموزش زبان دوم خودداری میکردند.در اواخر سال 1999 بود که محققان مقالاتی را منتشر کردند که در آن، ادعا میشد آموزش زبان دوم به فرزندان قبل از تسلط بر زبان اول، میتواند منجر به ایجاد دوزبانگی شود. بهطوریکه کودک مهارت کامل در هر دو زبان را ندارد. افرادی که پیروان این مکتب در بهترین سن برای یادگیری زبان دوم هستند، معتقدند که کودکان نباید تقریباً تا سن 11-13 سالگی در معرض یادگیری زبان دوم قرار بگیرند.
با این حال، بیشتر تحقیقات فعلی نشانگر آن است که این ترس کاملاً بیاساس بوده و برخی شواهد نشان میدهد که اگر بعد از 10 سالگی یادگیری زبان دوم را شروع کنیم، هرگز نمیتوانیم بهطور کامل دو زبانه شویم.
علاوه بر این، گفته میشود که یادگیری یک زبان جدید در بزرگسالی دور از دسترس نیست. اگرچه کودکان در هنگام یادگیری زبان ممکن است از مزایای بیشتری نسبت به بزرگسالان برخوردار باشند، اما بزرگسالان هم از برخی جهات بیشتر از کودکان برای یادگیری زبان دوم مناسب هستند.
تمامی این توضیحات به این خاطراست که بگوییم کودکان میتوانند همزمان دو زبان را یاد بگیرند و یادگیری زبان دوم در سریعترین زمان ممکن فواید زیادی دارد.
در مجموع، اکثر محققان اتفاقنظر دارند که کودک هرچه زودتر یادگیری زبان دوم را شروع کند، بهتر است. برخی از محققان میگویند که مهارتهای کسب زبان دوم در 6 یا 7 سالگی یا قبل از آن به اوج خود میرسد. برخی دیگر ادعا میکنند که این روند تا بلوغ گسترش مییابد. اما همه آنها اتفاقنظر دارند که یادگیری یک زبان جدید برای کودک فراتر از بلوغ بسیار دشوارتر است. در ادامه به بررسی جزئیتر این موضوعات میپردازیم.
چرا یادگیری زبان جدید به همراه زبان مادری، از آغاز تولد اشتباه است؟
از نظر روانشناسان کودک و نوجوان، یاد دادن زبان خارجی به همراه زبان مادری از ابتدای تولد کودک، به احتمال زیاد از سن تا 2 یا 3 سالگی موجب کند شدن پروسهی صحبت کردن و تکلم کودک خواهد شد.
بهترین گزینه این است که قبل از هر چیزی، زبان اصلی بهطور کامل یاد گرفته شود و پس از اینکه دایره لغات کودک در زبان پایه به رشد نسبی رسید، بعد از آن زبان دوم یاد داده شود. مهمترین چیزی که در این فرآیند باید در نظر گرفته شود، توجه به میزان هوش و استعداد و سطح توانایی کودک در یادگیری زبان است. به هیچ وجه و تحت هیچ شرایطی نباید به منظور یادگیری زبان، کودک خود را تحت فشار قرار دهید. این عمل باعث بالارفتن سطح استرس و اضطراب در کودک و در پی آن اختلالات یادگیری و تکلم خواهد شد.
چرا باید از 3 یا 4 سالگی شروع کنیم؟
اگر چند سال پیش این سوال را میپرسیدید همه با تعجب به شما نگاه میکردند. درواقع این تصور که کودکان در سه سالگی قادر به یادگیری زبان دوم هستند، با توجه به اینکه هنوز به زبان مادری خود تسلط ندارند، دور از ذهن بود.
اما امروزه، یافتههای تحقیقاتی نتایج کاملاً متفاوتی را نشان میدهد.
طبق مطالعات دانشگاه هاروارد اگر کودکان در سنین پایین زبان دوم را یاد بگیرند، خلاقیت، مهارتهای تفکر انتقادی و انعطافپذیری ذهن به طور قابلتوجهی افزایش مییابد. با این اعتقاد که سالهای پیش دبستانی، به ویژه سه سال اول زندگی، دورهی حیاتی در زندگی کودک بوده و دقیقاً زمانی است که پایه و اساس نگرش، تفکر و یادگیری در کنار دیگران فراهم میشود.
این بدان معنی است که کودکان تواناییهای طبیعیای در یادگیری دارند که بهطور معمول، در 3-4 سال اول زندگی آنها رشد میکند. استفاده از این تواناییها بسیار توصیه شده است.
براساس تحقیقات، یادگیری زبان دوم همیشه به آسانی یادگیری زبان اول است. شاید در نگاه اول، یادگیری زبان جدید مسئولیت سنگین و کار سختی بنظر برسد، اما در حقیقت اینگونه نیست. مغز انسان واقعاً شگفتانگیز است.
تحقیقات نشان داده است که 50 درصد توانایی یادگیری ما در چهار سالگی و 30 درصد دیگر در هشت سالگی رشد میکند. به همین دلیل کودکان سه ساله به یادگیری زبان دوم ترغیب میشوند. با این حال، این بدان معنا نیست که 80 درصد دانش یا هوش فرد تا 8 سالگی شکل میگیرد بلکه به معنای این است که کودکان در طول چند سال اول زندگی خود، مسیرهای اصلی یادگیری خود را توسعه میدهند.
برخی از خانوادهها نگرانند که آموزش زبان دوم در سالهای اول زندگی کودک، کودکان را در وضعیتی قرار میدهد که زبان مادري خود را فراموش کنند يا در يادگيري زبان مادري و اصول آن با مشکل مواجه شوند. در حاليکه از نظر زبانشناسان این عقیده کاملاً اشتباه است.
به اعتقاد زبانشناسان، يادگيري زبان دوم به خاطر استفاده از ذهن کودک در بهکارگیری ترجمهها و معنی واژگان و مدل جملات ميتواند دلیلی باشد زبان مادري خود را هم مجدداً آموخته و آن را در کنار زبان دوم ياد بگيرد. تمرکز کودک به يک زبان جديد ميتواند موجب توجه او به ساختارهاي زبان و جملهبندي عبارتها گردد. چيزي که شاید تا آن زمان توجه چندانی به آن نشده بود.
بهترین سن یادگیری زبان انگلیسی طبق آمار جهانی؟
همانطور که گفتیم سن مشخصی برای شروع یادگیری زبان خارجی تعیین نشده است. براساس آمارهای جهانی فرآیند یادگیری در کودکان از سن خیلی کم آغاز میشود. به اعتقاد گارشناسان، فرستادن کودک به مهدکودکهای انگلیسی زبان، از بهترین روشهای تلنگر زدن به علاقه کودک در زبان خارجی است.
در چنین مهد کودکهایی، بچهها بااستفاده از بازیهای متنوع، شعرهای انگلیسی، ترانهها و آهنگهای انگلیسی، با زبان انگلیسی ارتباط میگیرند. اما آموزش اصلی زبان انگلیسی از سن 7-8 سالگی آغاز میگردد که بهغیر از بازیها، شعرها، ترانهها و آهنگهای انگلیسی، یادگیری حروف زبان انگلیسی آغاز میشود و با معنای کلمات و اصطلاحات آشنا میگردد و دستور زبان و گرامرهای مختلف را یاد خواهد گرفت.
اما عیب و نقص بزرگ چنین مهدکودکهایی، این است که بدون انجام غربالگریهای لازم، همه کودکان را برای یادگیری زبان دوم مناسب میدانند. اگر روند رشد زبان و گفتار کودکان کُند باشد، به طور حتم در یادگیری زبان دوم با مشکل روبهرو خواهند شد. بهتر است که ارزیابیهای اولیه بر روی کودکان به وسیلهی مشاور و گفتاردرمانها انجام شود و بعد از آن کودک را در مسیر یادگیری زبان دوم قرار دهیم.